Czym jest zmienność rytmu serca?

W tym artykule przeczytasz:

• Co to jest zmienność rytmu serca?

• Czy zmienność rytmu serca to to samo co arytmia?

• Dlaczego zmienność rytmu serca jest ważna?

• Jak zmierzyć zmienność rytmu serca?

• Jak zmienność rytmu serca oddziałuje na układ nerwowy

• W jaki sposób poprawić zmienność rytmu serca?

Czym jest zmienność rytmu serca?

Sprawdzanie pulsu na szyi lub nadgarstku może dać Ci dobre pojęcie o tym, ile razy Twoje serce bije na minutę. W spoczynku serce przeciętnego człowieka bije od 60 do 100 razy na minutę (1).

Podczas gdy puls może być stały, czas pomiędzy kolejnymi uderzeniami serca ulega wahaniom. Efektem tego jest tak zwana zmienność rytmu serca (HRV).

Ten artykuł wyjaśnia, dlaczego HRV jest ważne, jak je zmierzyć i co można zrobić, aby je poprawić.

Czym jest zmienność rytmu serca?

Zmienność rytmu serca odnosi się do wahań w czasie pomiędzy uderzeniami serca .

Na przykład, jeśli Twoje tętno w spoczynku wynosi 60 uderzeń na minutę, istnieje duża szansa, że Twoje serce nie bije dokładnie co sekundę. Zamiast tego, istnieje zmienność w czasie pomiędzy każdym uderzeniem.

Jeśli HRV jest wysokie, częstotliwość ta jest bardziej zmienna. Jeśli HRV jest niskie, wahania pomiędzy uderzeniami są mniejsze, co oznacza, że występują one z bardziej regularnym czasem pomiędzy nimi.

Niskie HRV zazwyczaj oznacza, że dominuje u Ciebie reakcja współczulna lub typu "walcz lub uciekaj". Wysokie HRV wskazuje, że działa reakcja przywspółczulna lub relaksacyjna.

Specjaliści od zdrowia mogą brać pod uwagę HRV, gdy analizują warunki związane ze zdrowiem sercowo-naczyniowym lub kwestie zdrowia psychicznego, takie jak depresja i lęk .

Wykrycie tej zmienności wymaga specjalistycznego urządzenia, takiego jak aparat do elektrokardiogramu (EKG) lub noszony monitor rytmu serca.

Podsumowanie

Zmienność rytmu serca (HRV) mierzy różnice w czasie pomiędzy uderzeniami serca. Wahania te są niewielkie i możliwe do wykrycia przez specjalistyczne urządzenie.

Czy zmienność rytmu serca to to samo co arytmia?

HRV i arytmia dotyczą serca, ale mają różne znaczenia.

Arytmia odnosi się do nieprawidłowego bicia serca. Może oznaczać zbyt wolne, szybkie lub nieregularne bicie serca.

Stres, palenie papierosów, wrodzone wady serca oraz niektóre leki lub substancje mogą wpływać na rytm serca.

W niektórych przypadkach nieleczona arytmia może prowadzić do niewydolności serca, udaru lub zatrzymania akcji serca.

Z drugiej strony, HRV odnosi się po prostu do wahań w czasie pomiędzy sąsiadującymi uderzeniami serca. Każde serce doświadcza HRV.

Podsumowanie

HRV i arytmia to nie to samo. HRV odnosi się do czasu pomiędzy uderzeniami serca. Wszyscy doświadczamy tych odstępów, choć różnią się one w zależności od osoby. Tymczasem arytmia może być poważnym stanem zdrowia, który może wymagać leczenia.

Dlaczego zmienność rytmu serca jest ważna?

Według Inny Khazan, Ph.D., BCB, psychologa klinicznego wydziału Harvard Medical School, HRV odzwierciedla twój umysł, jak również zdolność ciała do samoregulacji i reagowania na zmiany w środowisku wewnętrznym i zewnętrznym.

"HRV jest silnie związana z ogólnym zdrowiem fizycznym i psychicznym, wydajnością fizyczną i poznawczą, odpornością i zdolnością do reagowania na stres w zdrowy sposób" - mówi Khazan.

Większe HRV wiąże się z lepszym zdrowiem i wydajnością.

HRV pomaga również określić, jak szybko twój organizm może przestawić się z trybu walki lub lotu na odpoczynek.

"Wysokie HRV występuje, gdy twój autonomiczny układ nerwowy jest zrównoważony, co oznacza, że możesz dobrze dostosować się do wewnętrznych i zewnętrznych stresorów - zarówno fizycznych, jak i psychologicznych", mówi Danine Fruge, MD i dyrektor medyczny w Pritikin Longevity Center.

Jeśli HRV jest niski, Fruge mówi, że oznacza to, że twoje ciało pracuje ciężej, aby dostosować się lub odzyskać od stresora. "Jeśli twoje HRV jest niskie przez kilka dni, możesz być przetrenowany, doświadczać długotrwałego stresu lub może to być nawet wczesny wskaźnik choroby", dodaje.

Fruge mówi, że wspólne choroby, które mogą wpływać na HRV obejmują:

• infekcje

• choroby serca
  

• astma

• cukrzyca

• lęk

• depresja

• nadciśnienie

Podsumowanie

HRV pomaga określić, jak szybko Twój organizm może się zregenerować po reakcji na stres.

Jak zmierzyć zmienność rytmu serca?

Najdokładniejszym sposobem pomiaru HRV jest pomiar w gabinecie lekarskim za pomocą EKG. Jednak nie zawsze jest to możliwe lub wygodne, dlatego kilka firm oferuje noszone monitory tętna, które pozwalają użytkownikom monitorować ich metryki tętna 24/7.

Opcja technologii bezprzewodowej to tradycyjny pasek na klatkę piersiową z nadajnikiem, który jest połączony z urządzeniem nadgarstkowym z odbiornikiem. Możesz również użyć smartwatcha lub trackera fitness, który wykrywa tętno za pomocą czujników optycznych, choć mogą one nie być wystarczająco czułe.

Według badania z 2017 roku przeprowadzonego na 50 zdrowych osobach dorosłych, paski na klatkę piersiową często zapewniają dokładniejsze wyniki niż noszone na nadgarstku monitory tętna lub trackery fitness. Dlatego są one preferowaną metodą pomiaru tętna i HRV poza ustawieniami medycznymi.

Podsumowanie

EKG jest najdokładniejszym sposobem pomiaru HRV, jednak wymaga to warunków medycznych. Poza gabinetem lekarskim, najbardziej wiarygodną metodą jest noszony na klatce piersiowej pasek, a następnie noszone na nadgarstku smartwatche, które wykrywają tętno.

Zmienność rytmu serca a układ nerwowy

Autonomiczny układ nerwowy reguluje Twoje HRV. Układ ten dzieli się na dwie części - współczulną i przywspółczulną.

Układ współczulny jest bardziej znany jako reakcja "walcz lub uciekaj". Tymczasem układ przywspółczulny jest lepiej znany jako reakcja relaksacyjna.

Dokładniej mówiąc, gałąź współczulna autonomicznego układu nerwowego zwiększa rzut serca i obniża HRV w odpowiedzi na stres, taki jak ćwiczenia lub zagrożenie.

Kiedy zagrożenie lub inny stresor mija, przywspółczulna część autonomicznego układu nerwowego zwiększa HRV i zwalnia rytm serca, aby odzyskać siły po stresorze.

Podsumowanie

Autonomiczny układ nerwowy reguluje Twoje HRV. Gałąź współczulna odpowiada za obniżenie HRV, a przywspółczulna za jej zwiększenie.

W jaki sposób poprawić zmienność rytmu serca?

Poprawa HRV polega na zajęciu się zarówno zdrowiem fizycznym, jak i psychicznym. Po określeniu, co wpływa na twoją osobistą liczbę, Fruge mówi, że możesz nauczyć się ją poprawić.

Według Fruge, wspólne nawyki stylu życia, które mogą poprawić HRV obejmują:

• głęboki sen regenerujący

• średnio 7-9 godzin na noc

• codzienna aktywność fizyczna

• uważność, medytacja i głębokie oddychanie przez 20 minut dziennie

• poświęcanie czasu na pielęgnację siebie
  

• ograniczenie alkoholu, przetworzonej żywności, jedzenia do późna w nocy i przepracowania

Czytaj więcej:

• Fakty dotyczące chorób serca

• Zmienność rytmu serca: nowe spojrzenie na mechanizmy fizjologiczne, ocenę zdolności samoregulacji i ryzyko zdrowotne