Trudności w uczeniu się

W tym artykule przeczytasz:

• Czym charakteryzują się trudności w nauce

• Jak wyróżniają się specyficzne trudności w uczeniu się

• Czym jest dysleksja, dysgrafia, dyskalkulia oraz dysortografia

• Jakie metody terapeutyczne wspierają dzieci w trudnościach w uczeniu się

Czym charakteryzują się trudności w uczeniu się?

Trudności w uczeniu się to szeroko rozumiany termin odnoszący się do zróżnicowanej grupy zaburzeń, manifestujących się poprzez znaczące trudności w opanowaniu i stosowaniu umiejętności słuchowych, mówienia, czytania, rozumienia oraz umiejętności matematycznych (definicja ta została zaproponowana przez Narodowy Zjednoczony Komitet do spraw Trudności w Uczeniu się).

Trudności w uczeniu się najczęściej występują u dzieci w wieku od ok. 3 do 10-12 roku życia.

W literaturze pedagogicznej wyróżnia się podział terminu trudności w uczeniu się ze względu na zakres pojęcia:

• Niespecyficzne trudności w uczeniu się

• Specyficzne trudności w uczeniu się

Niespecyficzne trudności w uczeniu się

Są to wszelkie rodzaje trudności w nauce, które są uwarunkowane różnorodnymi czynnikami, włącznie z upośledzeniem umysłowym, schorzeniami neurologicznymi, uszkodzeniami mózgu, narządów zmysłu i ruchu, a także zaburzeniami emocjonalnymi.

Specyficzne trudności w uczeniu się

Specyficzne trudności w uczeniu się dotyczą dzieci, które odnoszą niepowodzenia w nauce pomimo prawidłowego poziomu inteligencji, dojrzałości w ogólnym rozwoju oraz zapewnienia im odpowiednich warunków dydaktycznych do zdobywania wiedzy i umiejętności.

Przyczyną występowania specyficznych trudności w nauce jest nieharmonijny rozwój psychoruchowy, a w szczególności opóźnienie rozwoju niektórych funkcji poznawczych (słuchowo-językowych, wzrokowo przestrzennych), ruchowych oraz ich współdziałania (integracji funkcji percepcyjnych i funkcji ruchowych).

Czym charakteryzują się trudności w zakresie czytania i pisania? 

• Wolnym tempem czytania

• Trudnościami ze zrozumieniem i zapamiętaniem czytanego tekstu

• Niechęcią do czytania długich tekstów

• Nieprawidłową pisownią

• Popełnianiem błędów ortograficznych pomimo znajomości zasad pisowni

• Trudnościami z organizacją tekstu

• Błędami gramatycznymi

• Niewyraźnym pismem

Dzieci na lekcjach matematyki mogą mieć trudności:

• Z przepisywaniem cyfr, dodawaniem w pamięci

• W organizacji przestrzennej zapisu działań matematycznych

• Z odczytywaniem treści w zadaniach tekstowych

• Z zapisywaniem znaków nierówności

Specyficzne trudności w nauce najczęściej dotyczą umiejętności czytania, pisania, umiejętności matematycznych.

Specyficzne trudności w uczeniu się mogą dotyczyć różnych  przedmiotów szkolnych takich jak: geografia, biologia, chemia, historia, języki obce.

Specyficzne trudności w uczeniu się – definicje zaburzeń

• Dysleksja to specyficzne trudności w nauce czytania (osoba czyta wolno, z licznymi błędami, bez zrozumienia tekstu; zaburzeniu często towarzyszą trudności z opanowaniem poprawnego pisania)

• Dysgrafia to zaburzenie umiejętności pisania (charakter pisma dziecka jest mało staranny, niewyraźny, nieestetyczny). Przyczyną występowania dysgrafii może być nieprawidłowa interpretacja informacji słyszanych lub widzianych, zaburzenia w przetwarzaniu informacji, zła koordynacja lub zaburzenia językowe.

• Dyskalkulia to zaburzenie predyspozycji potrzebnych do rozumienia matematyki (osoba ma trudności w uczeniu się matematyki mimo inteligencji w normie, braku zaburzeń emocjonalnych, odpowiednich warunków do nauki oraz motywacj).

• Dysortografia to specyficzne zaburzenia w nauce pisania, objawiające się popełnianiem błędów ortograficznych pomimo znajomości zasad pisowni i odpowiedniej motywacji do poprawnego pisania, często współwystępuje z trudnościami w czytaniu.

Trudności w uczeniu się - obszary wsparcia

• Polepszenie koncentracji uwagi

• Poprawa pamięci

• Wzrost efektywności uczenia się

• Zwiększona odporność na stres

• Poprawa umiejętności panowania nad emocjami

• Wsparcie i przyspieszenie efektywności innych terapii pedagogicznych

Dzięki sprzężeniu zwrotnemu pacjent uczy się zmieniać wzorzec wytwarzanych fal mózgowych, tak aby mózg pracował szybciej i wydajniej.

• Poprawa szybkości uczenia się

• Pomoc w nauce czytania i pisania

• Lepsze zapamiętywanie i rozumienie  informacji podawanych drogą słuchową

• Stymulacja uwagi i poprawa czasu reakcji

• Poprawa koordynacji oko-ręka

• Poprawa koordynacji słuchowo-ruchowej

Trening obejmuje automatyzacje przetwarzania spostrzeżeń w obszarze słuchu, wzroku i zdolności motorycznych; pracujemy nad automatyzację i koordynacją półkul mózgowych.

• Wsparcie dziecka w rozwoju fizycznym, emocjonalnym i poznawczym

• Poprawa koordynacji psychoruchowej

• Efektywne automatyczne przetwarzanie i wykorzystanie skomplikowanych informacji sensomotorycznych

• Poprawa efektywności funkcjonowania układu nerwowego

• Wsparcie w nabywaniu podstawowych technik szkolnych (czytanie i pisanie)

• Uzupełnienie treningu słuchowego Metodą Warnkego

Metoda wspiera wszechstronny rozwój dziecka i osiągnięcie dojrzałości motorycznej, stymuluje zmysł równowagi, dotyku, propriocepcji, pracujemy nad napięciem mięśniowym, koordynacją ciała, motoryką dużą i małą.

Bibliografia:

1. L. Wiatrowska, Zróżnicowany obraz dziecka z trudnościami w uczeniu się i rodzicielskiej pomocy. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. rtm. Witolda Pileckiego w Oświęcimiu, ''Wychowanie w Rodzinie'' t. VIII (2/2013)
2. A. Jaworska, Teoretyczne konteksty trudności w uczeniu się. Papieski Wydział Teologiczny w Warszawie - Collegium Bobolanum, Studia Bobolanum 29 nr 3 (2018): 177-193.
3. M. Bogdanowicz, A. Borkowska, Model rozpoznawania specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu