Biofeedback w kosmosie – nowa era EEG z udziałem polskiego astronauty

25 czerwca 2025 roku z przylądka Canaveral wystartowała misja Axiom Mission 4 (Ax-4). Realizowana jest przez firmę Axiom Space na pokładzie statku Dragon/Falcon 9. W składzie załogi znalazł się Sławosz Uznański-Wiśniewski – drugi polski astronauta w historii i pierwszy Polak, który odwiedził Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). Zanim jednak rozpoczął się lot Sławosza Uznańskiego, konieczne było przeprowadzenie licznych badań przygotowawczych, w tym z wykorzystaniem neurofeedback.

Misja IGNIS – nauka na orbicie, lot w kosmos

W ramach misji załogi Axiom przeprowadzanych jest aż 13 polskich eksperymentów naukowych. Koordynowanych przez Polską Agencję Kosmiczną (POLSA), we współpracy z ESA i NASA. Polska misja naukowo-badawcza, której elementem był eksperyment biofeedback, została zaplanowana z myślą o zastosowaniach praktycznych. Nie tylko dla astronautów, ale też dla społeczeństwa na Ziemi. Testy przeprowadzone na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) mają potencjał, by w przyszłości stać się codzienną praktyką terapeutyczną w gabinetach psychologicznych, neuroterapeutycznych czy klinikach zdrowia psychicznego.

Na czym polega eksperyment biofeedback w kosmosie?

Jednym z najważniejszych projektów Axiom Mission 4 jest Misja IGNIS, za którą odpowiada dr Marcin Dornowski z AWFiS Gdańsk. Celem polskiej misji naukowo-badawczej jest zbadanie, jak funkcjonuje mózg astronauty w warunkach izolacji, stresu i mikrograwitacji. Jednym z najważniejszych eksperymentów biofeedback, w którym uczestniczył Sławosz Uznański-Wiśniewski jako członek misji Axiom.

Biofeedback to nowoczesna metoda, wykorzystująca elektroencefalografię (EEG), pozwala na monitorowanie aktywności mózgowej i otrzymywanie w czasie rzeczywistym informacji zwrotnej. Dzięki temu użytkownik uczy się świadomej regulacji swoich stanów psychicznych, takich jak koncentracja, spokój czy odporność na stres.

14 kwietnia 2025 roku w siedzibie Polskiej Agencji Kosmicznej w Warszawie przeprowadzono badania Biofeedback. W testach uczestniczył Sławosz Uznański-Wiśniewski, a ich celem była ocena jego psychofizycznej gotowości do lotu kosmicznego. W ten sposób polski astronauta przeprowadził pierwszy etap eksperymentu IGNIS jeszcze przed wylotem – dane te posłużyły jako punkt odniesienia dla pomiarów prowadzonych na orbicie.

„Badania przeprowadzono w celu ustalenia referencyjnych parametrów pracy mózgu, które porównywane są z wynikami zbieranymi na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej” – informuje AWFiS Gdańsk.

Następnie, polski astronauta przeprowadził ten eksperyment w warunkach mikrograwitacji, aby sprawdzić skuteczność metody w ekstremalnym środowisku.

Zebrane dane są obecnie analizowane przez zespoły międzynarodowych naukowców. Eksperyment Biofeedback pokazuje potencjał neuroregulacji w warunkach ekstremalnych – takich jak izolacja czy mikrograwitacja. Analiza jest kontynuowana po jego powrocie na Ziemię.

Znaczenie eksperymentu neurofeedback

Eksperyment biofeedback w kosmosie, prowadzony przez pierwszego polskiego astronautę po Mirosławie Hermaszewskim, ma ogromne znaczenie dla przyszłości załogowych lotów kosmicznych.

W ramach misji IGNIS, zebrano dane dotyczące wpływu neurofeedbacku na funkcjonowanie mózgu w warunkach stresu, izolacji i zmiennego cyklu snu. Celem jest opracowanie wniosków aplikacyjnych, które będą mogły wspierać nie tylko astronautów, ale także osoby pracujące w warunkach wysokiego obciążenia psychicznego – np. służby mundurowe, piloci, lekarze czy żołnierze.

Badania przeprowadzono zarówno w przestrzeni kosmicznej, jak i w warunkach kontrolowanych. Dzięki temu naukowcy będą mogli opracować nowe protokoły treningowe dla grup zawodowych narażonych na chroniczny stres.

Po zakończeniu misji IGNIS, naukowcy przeanalizują dane zebrane przed misją: podczas przygotowania do lotu Sławosza Uznańskiego, w trakcie pobytu na stacji kosmicznej, a także po powrocie astronauty na Ziemię. Wyniki pozwolą ocenić skuteczność tej technologii oraz stworzyć rekomendacje dla wdrażania biofeedback w przygotowaniu przyszłych misji kosmicznych i terapii dla grup zawodowych wymagających maksymalnej koncentracji.

Biofeedback – z kosmosu do gabinetu

Technologia biofeedback, którą wykorzystano w przygotowaniu Sławosza Uznańskiego do misji nie jest futurystyczną ciekawostką, lecz sprawdzonym narzędziem stosowanym również w Polsce. Z powodzeniem używa się jej w terapii dzieci i dorosłych w:

• gabinetach psychologicznych i pedagogicznych,

• ośrodkach terapeutycznych,

• placówkach edukacyjnych.

Biofeedback polega na analizie fal mózgowych przy użyciu elektrod EEG oraz treningu mózgu w celu wypracowania bardziej optymalnych wzorców funkcjonowania. Eksperymenty przeprowadził Sławosz Uznański przy użyciu tej właśnie metody, która wspiera między innymi:

• poprawę koncentracji i pamięci,

• redukcję stresu i napięcia,

• leczenie ADHD, bezsenności, zaburzeń lękowych,

• rozwój odporności psychicznej i umiejętności samoregulacji.

Biomed Neurotechnologie – technologia z orbity w Twoim zasięgu

W Biomed Neurotechnologie od lat pracujemy z technologiami, które dziś wykorzystuje pierwsza polska misja w kosmosie. Eksperyment biofeedback potwierdza skuteczność naszych metod w warunkach tak ekstremalnych, jak pokład Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

Jeśli chcesz poprawić jakość pracy swojego mózgu, poradzić sobie ze stresem lub wspomóc rozwój dziecka – nie musisz być astronautą. Wystarczy, że umówisz się na konsultację z naszym specjalistą.

Skontaktuj się z nami

Chcesz dowiedzieć się więcej o tym, jak neurofeedback może wspierać Twój rozwój psychiczny, emocjonalny i poznawczy?

Zapraszamy do kontaktu z zespołem Biomed Neurotechnologie.

Opis eksperymentu i wideo z jego autorami:

Źródła:

https://www.axiomspace.com/missions/ax4
https://www.nasa.gov/news-release/nasa-to-participate-in-next-private-astronaut-mission-teleconference/
https://plinspace.pl/eksperymenty/1311-astromentalhealth
https://www.linkedin.com/company/polska-agencja-kosmiczna/posts/?feedView=all
https://plinspace.pl/aktualnosci/1421-status-misji-ignis-dd12-docked-day-12