Czy smutek po stracie może mieć wpływ na Twój mózg?
W związku z dniem Wszystkich Świętych, postanowiliśmy przyjrzeć się zjawisku straty, smutku oraz żałoby. W jaki sposób smutek i żałoba przebudowują mózg i mogą wpływać na zdrowie? Co dzieje się w mózgu, gdy umiera ktoś bliski?
Czym z punktu widzenia mózgu jest żałoba?
Na wstępie należałoby zapytać, czym jest żałoba? Powszechnie uważa się to za uczucie, takie jak smutek. Smutek jest jednym z najbardziej uniwersalnych ludzkich doświadczeń. Dotyka każdego. Nie sprawia to jednak, że łatwo sobie z nim radzić.
Żałoba jest jednak bardziej złożona, tak więc bardziej trafnym określeniem byłoby: odpowiedź na stratę.
Po doświadczeniu utraty kogoś bliskiego nasz organizm uwalnia hormony przypominające o niebezpieczeństwie. Radzi nam uciekać, walczyć o przetrwanie. To odpowiedź stresowa, której efektem są przekształcenia obwodów w mózgu.
Wpływ żałoby na mózg
Kontrolę nad naszym organizmem w takiej sytuacji przejmuje układ limbiczny, w którym działają instynkty przetrwania. Kora przedczołowa, która odpowiada za podejmowanie decyzji i kontrolę, wycisza się i nie funkcjonuje jak do tej pory.
W wyniku zmian neurochemicznych mogą wystąpić zakłócenia hormonalne, które powodują określone objawy, takie jak:
-
zaburzenia snu,
-
utrata apetytu,
-
zmęczenie,
-
niepokój.
Próbując radzić sobie z przytłaczającymi myślami i emocjami, mózg filtruje wspomnienia i emocje lub nawet całkowicie się ich pozbywa. Robi to, aby być w stanie funkcjonować w nagromadzeniu stresu związanym ze stratą.
Powrót do codzienności sprzed straty zależy od stopniowego ponownego łączenia się ze stłumionymi emocjami i wspomnieniami, z którymi nie jesteśmy gotowi stawić czoła od razu.
Żałoba w badaniach
Naukowcy coraz częściej postrzegają doświadczenie żałoby jako rodzaj uszkodzenia mózgu. Podobnie jak w przypadku sportowców (np. w futbolu amerykańskim), którzy często doznają uderzeń w głowę – chociaż na wynikach tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego nie widać żadnego urazu, dochodzi do urazu mózgu.
Emocjonalny uraz związany ze stratą powoduje poważne zmiany w funkcjonowaniu mózgu. Żałoba wpływa na pamięć, koncentrację i funkcje poznawcze. Mózg koncentruje się na uczuciach i objawach żalu, a to pozostawia niewiele miejsca na codzienne zadania.
Badanie przeprowadzone w 2014 roku w JAMA Internal Medicine wykazało, że w ciągu 30 dni od śmierci partnera osoby w wieku 60 lat i starsze miały ponad dwukrotnie większe ryzyko udaru lub zawału serca w porównaniu z osobami, które nie poniosły takiej straty.
W jednym z badań opublikowanych w 2019 roku, badacze przeprowadzili oceny psychologiczne na 99 osobach w żałobie w okresie około trzech miesięcy po śmierci ich małżonków. Następnie pobrali próbki krwi. Ci, którzy doświadczyli wyższego poziomu żalu i depresji, mieli również wyższy poziom markerów stanu zapalnego układu odpornościowego.
Niestety, nie istnieją natychmiastowe sposoby na wyzbycie się trudnych emocji po stracie. Istnieją jednak strategie pozwalające sobie z nimi radzić i pogodzić się z losem. Przede wszystkim ważne jest danie sobie czasu i pozwolić sobie w swój sposób przeżyć żałobę.
Powiązane aktualności
fNIRS w badaniu funkcjonowania mózgu u dzieci – PortaLite Mini
Dowiedz się o wykorzystaniu spektroskopii bliskiej podczerwieni (fNIRS) w badaniach rozwoju mózgu u dzieci.
Dzień dziecka – co ma wpływ na rozwój mózgu dziecka?
Z okazji Dnia Dziecka przygotowaliśmy garść informacji na temat tego, jak przebiega i co ma wpływ na rozwój mózgu dziecka.