Dzień dziecka – co ma wpływ na rozwój mózgu dziecka?

Z okazji Dnia Dziecka przygotowaliśmy garść informacji na temat tego, jak przebiega i co ma wpływ na rozwój mózgu dziecka.

W tym artykule przeczytasz:

• O rozwoju mózgu dziecka od narodzin do wczesnego dzieciństwa

• Jak dziecko buduje relacje

• Jak zadbać o prawidłowy rozwój umysłowy dziecka

• O zastosowaniu EEG w celu oceny ryzyka nieprawidłowego rozwoju dziecka

Najważniejsze jest wczesne dzieciństwo

Mózg dziecka rozwija się najwięcej i najszybciej w okresie od narodzin do około 8. roku życia. Ten czas jest kluczowy dla jego późniejszych umiejętności, pozyskiwania wiedzy i radzenia sobie w szkole. Wszystkie doświadczenia, zarówno te dobre, jak i te złe, kształtują kierunek, w którym rozwija się mózg dziecka.

Na prawidłowy rozwój mózgu wpływ mają między innymi:

• Prawidłowe odżywianie matki podczas ciąży

• Pozytywne doświadczenia i bliski kontakt

• Odpowiednie żywienie po narodzinach

Badania sugerują, że wiele różnic w ogólnym zdrowiu i samopoczuciu ma swoje korzenie we wczesnym dzieciństwie. Ekspozycja na stresory w tym okresie może zaburzyć układ neurologiczny, metaboliczny i immunologiczny, prowadząc do gorszych wyników rozwojowych. Wpływ doświadczeń ze wczesnego dzieciństwa determinuje resztę życia dziecka.

Odpowiednia opieka rodziców i opiekunów w pierwszych latach jest kluczowa. Właściwe podejście sprawia, że mózg dziecka rozwija się prawidłowo i jest w stanie osiągnąć swój pełny potencjał.

Budowanie relacji jest kluczowe

Budowanie więzi z rodzicami jest kolejnym ogromnie ważnym aspektem prawidłowego rozwoju dziecka. Relacje oparte na pozytywnych doświadczeniach, pełne miłości i poświęcania dziecku uwagi są niezbędne dla jego zdrowego dorastania. Poznanie reakcji dziecka, przewidywania ich i tworzenie rutyn sprawia, że dziecko czuje się bezpiecznie.

Rodzice poprzez mówienie do dziecka, zabawę z nim dają mu możliwość poznawania świata w bezpieczny sposób. Dzieci komunikują się z nimi poprzez uśmiech, płacz i gaworzenie. Odpowiedź dorosłych na ich komunikaty jest fundamentalna dla kształtowania okablowania mózgu dziecka.

Dzięki relacjom dziecko może wyrażać siebie – okazując emocje, otrzymuje uwagę i odpowiedź rodzica. Te odpowiedzi są niezwykle ważne, ponieważ dają dziecku informację, jak funkcjonuje świat i jak się w nim zachowywać, komunikować.

Co robić, by zapewnić prawidłowy rozwój mózgu dziecka?

Na podstawie powyższej wiedzy możemy stwierdzić, że dziecko potrzebuje przede wszystkim:

• Uwagi i odpowiedniej reakcji, odpowiedzi na przekazywane przez nie komunikaty

• Bezpieczeństwa, pozytywnych doświadczeń i atmosfery miłości i akceptacji

• Poznawania otoczenia poprzez rodziców i najbliższych

• Zabawnych i przyjemnych interakcji – aktywnego spędzania czasu i nawiązywania relacji

Dzieci rozwijają połączenia mózgowe poprzez codzienne doświadczenia. Ich całe życie zależne jest od tego, ile jakościowej opieki i stymulacji otrzymają w pierwszych latach swojego życia. Na tym wczesnym etapie tworzą synapsy (połączenia mózgowe) znacznie szybciej niż w jakimkolwiek innym okresie. Dzięki temu uczą się szybciej.

Należy także ograniczyć sytuacje stresowe. Mimo iż stres jest naturalną częścią biologii i jest nam niezbędny, w zbyt dużych ilościach uszkadza mózg i ciało. Stres we wczesnym dzieciństwie, np. przemoc, zaniedbanie, ubóstwo może doprowadzić do nieodwracalnych zmian w przyszłym życiu. Toksyczne środowisko może utrudnić dziecku prawidłowy rozwój i doprowadzić do wielu problemów już na wczesnych etapach, np. trudności w nauce, nawiązywaniu relacji rówieśniczych.

Badanie EEG a ocena ryzyka nieprawidłowego rozwoju mózgu u dziecka

Badanie mózgu niemowląt przeprowadzone przez Boston Children's Hospital wykazało, że niemowlęta, których matki zgłaszały wysoki poziom stresu, mają odmienny wzorzec aktywności mózgu mierzony za pomocą EEG. Niemowlęta matek, które zgłosiły odczuwanie wyższego poziomu stresu, miały zwykle niższą moc w pasmach EEG o wyższej częstotliwości - gamma i beta - niż inne niemowlęta. Miały również tendencję do posiadania stosunkowo większej mocy w pasmach o niższej częstotliwości - delta i theta.

Wyniki badania odzwierciedlają to, co zaobserwowano u starszych dzieci, które doświadczyły różnego rodzaju przeciwności. To również potwierdzenie, że wczesne doświadczenia, relacje i środowisko wpływają na rozwijający się mózg dziecka.

Wcześniejsze badania wykazały, że dzieci zaczynają wykazywać różnice w EEG od około 6 miesiąca życia.

Rozwój mózgu dziecka to złożony proces, który ciągle jest badany. Wiemy natomiast, że jest niezwykle ważny i przygotowuje fundamenty pod resztę życia.