Korzyści terapii Biofeedback w sporcie – Narodowy Dzień Sportu 2021

Dzięki wykorzystaniu treningu biofeedback w sporcie zawodnicy mogą nauczyć się zmieniać i poprawiać własne stany fizjologiczne i reakcje na stresujące sytuacje. Biofeedback stał się ważną częścią osiągania najwyższych wyników sportowych.
W tym artykule przeczytasz o:
-
Wykorzystaniu biofeedbacku w sporcie
-
Jakie czujniki biofeedback wykorzystuje się w sporcie
-
Jakie parametry fizjologiczne można poprawić dzięki treningowi biofeedback
-
Jak wygląda przykładowy trening biofeedback dla sportowca
-
Jakie są kompleksowe rozwiązania neurotechnologiczne dla sportu
Głównym celem przygotowania psychologicznego w sporcie jest nauczenie sportowców radzenia sobie ze stresem odczuwanym podczas treningu oraz rywalizacji z innymi zawodnikami. Sportowcy uczą się i ćwiczą techniki psychologiczne, które mają pomóc im pokonać bariery psychologiczne, takie jak:
-
wysoki poziom lęku
-
brak skupienia
-
trudności w powrocie do zdrowia po kontuzji
Większość procesów fizjologicznych organizmu nie znajduje się pod naszą świadomą kontrolą, a mimo to wpływają one bezpośrednio na naszą sprawność fizyczną i poznawczą. Trening biofeedback w sporcie umożliwia wypracowanie kontroli nad tymi procesami.

Jak wykorzystuje się biofeedback w sporcie?
Trening biofeedback uczy uzyskiwania kontroli nad samoregulacją. Opiera się na informacjach zwrotnych otrzymanych z ciała i umysłu. Powtarzalność treningu sprawia, że umiejętności psychologiczne stają się automatycznymi odruchami.
Dzięki biofeedback można uzyskać (i tym samym nauczyć się kontrolować) następujące pomiary:
-
napięcie mięśni (sEMG)
-
aktywność elektryczną mózgu (EEG) – znany również jako neurofeedback
-
aktywność elektryczną powierzchni skóry (SC – przewodnictwo skóry, SP – potencjał skóry)
-
zmienność rytmu serca (HRV)
-
ciśnienie krwi
-
częstość oddechów (RESP)
-
sprzężenie zwrotne temperatury (TEMP)
Wg badań trening HR, EEG i biofeedback oddechowy wykorzystuje się zwykle w sportach związanych z wykonywaniem zadań celowniczych; treningi EMG i oporu elektrycznego skóry (GSR) wykorzystywane są w sportach walki. Z kolei w gimnastyce stosuje się pomiar temperatury, GSR i EMG.
Efektywność treningu biofeedback u sportowców
Aktualne badania wykazały pozytywny wpływ interwencji biofeedback na uczenie się motoryki i doskonalenie techniki ruchu.
Skuteczność treningu biofeedback w sporcie jest niekwestionowana i została opisana w licznych przeglądach naukowych oraz w literaturze praktyków.
Trening Biofeedack buduje również pewność siebie. Sportowiec dzięki wypracowaniu schematów w sytuacjach stresowych może kontrolować jego szkodliwe działanie i osiągać optymalny poziom wydajności. Programy realizowane są w różnych sytuacjach stresowych, co pozwala na przeniesienie umiejętności psychologicznych na realne wydarzenia, podczas sportowej rywalizacji.

Jak wygląda przykładowy trening biofeedback dla sportowca?
Biofeedback składa się z trzech podstawowych elementów:
-
Informacje fizjologiczne są rejestrowane z czujników umieszczonych w różnych częściach ciała
-
Informacja ta jest przetwarzana, wzmacniana i przekazywana sportowcowi w formie sygnałów, np. słuchowych, wizualnych
-
Stosując się do informacji zwrotnej sportowiec stopniowo uczy się świadomie zmieniać i kontrolować reakcje fizjologiczne
Artykuł opublikowany w 1997 roku The Sport Psychologist przedstawił pięcioetapowe podejście do treningu psychicznego wykorzystującego biofeedback. Jego głównym celem jest rozwój i transfer umiejętności samoregulacji z laboratorium do środowiska treningowego i konkursowego. Technika składa się z pięciu etapów z elastycznymi limitami czasowymi, które można zindywidualizować. Elementy biofeedback w sporcie można podzielić na:
-
Wprowadzenie technik mentalnych
-
Określenie i wzmocnienie odpowiedniej modalności biofeedback
-
Trening biofeedback z symulowanym stresem wyczynowym
-
Przekształcenie treningu mentalnego w praktykę
-
Realizacja techniki w wydarzeniu sportowym podczas rywalizacji
Sportowcy są przyzwyczajeni do otrzymywania obiektywnych informacji zwrotnych podczas treningu w odniesieniu do ich osiągnięć fizycznych. Podobnie trening biofeedback może zapewnić im obiektywną informację zwrotną dotyczącą jego osiągnięć umysłowych. To jeszcze jedna ważna zaleta wykorzystania biofeedbacku w sporcie.

Kompleksowe rozwiązania neurotechnologiczne dla sportu
Jesteś fizjoterapeutą, rehabilitantem, trenerem lub osobą zajmującą się na co dzień pracą z osobami uprawiającymi sport? Z Biomed możesz wyposażyć swój gabinet w rozwiązania wspomagające sportowców takie jak:
-
Biofeedback w sporcie – system BioGraph Infiniti wraz z odpowiednim programem i czujnikami do treningów biofeedback. Program zarządzający koderami, BioGraph Infiniti, można rozbudować o szereg programów tematycznych. Pozwala to na przygotowanie i przeprowadzenie diagnozy i treningu dostosowanego do potrzeb sportowca.
-
eVu TPS – przenośne urządzenie do indywidualnego treningu biofeedback. Transmisja danych odbywa się w czasie rzeczywistym za pomocą technologii Bluetooth, zapewniając użytkownikowi dokładny i co równie ważne, natychmiastowy wskaźnik stanu psychofizjologicznego, w którym się aktualnie znajduje.
-
MediBalance Pro – profesjonalne narzędzie do analizy poczucia ułożenia ciała w przestrzeni. Pozwala stymulować odruchowe mechanizmy kontroli psychoruchowej w celu poprawy koordynacji. Na podstawie diagnostyki daje możliwość opracowania indywidualnego planu treningowego.
Skorzystają na nich zarówno sportowcy początkujący, jak i zaawansowani.
Bibliografia:
1. Acevedo E. O., Ekkekakis P., Psychobiology of Physical Activity, 2006.
2. Arns M., Kleinnijenhuis M., Fallahpour K., Breteler R., Golf performance enhancement and real-life neurofeedback training using personalized event-locked EEG profiles, 2007.
3. Blumenstein B., Bar-Eli M., Tenenbaum G., A Five-Step Approach to Mental Training Incorporating Biofeedback, 1997.
4. Blumenstein, B., Biofeedback applications in sport and exercise: Research findings, 2002.
5. Blumenstein B., Orbach I., Biofeedback for Sport and Performance Enhancement, 2014.
6. Blumenstein B., Orbach I., Mental practice in sport: Twenty case studies, 2012.