Eye tracking – wykorzystanie w badaniach i rozpoznaniu dysleksji

Jednym z zastosowań eye trackingu jest wykorzystanie go w ocenie trudności w czytaniu i nauce czytania u dzieci. Dokładna diagnoza i skuteczna terapia są niezbędne, aby dziecko mogło powrócić na właściwą drogę rozwoju i wykształcić prawidłowe ruchy gałek ocznych.

W tym artykule przeczytasz:

• Czym charakteryzuje się prawidłowo rozwinięta umiejętność śledzenia wzrokiem

• Jakie są zaburzenia w śledzeniu ruchów gałek ocznych

• Jaka jest różnica między eye trackingiem a eye trackerem

• Jak działa eye tracker

• Jak stosuje się eye tracking w badaniu dysleksji

Prawidłowo rozwinięta umiejętność śledzenia wzrokiem

Gdy wzrok jest prawidłowy i zdrowy, oczy automatycznie poruszają się płynnie, dokładnie i szybko.

Prawidłowo rozwiniętą umiejętność śledzenia wzrokiem cechują:

• Skanowanie w poszukiwaniu informacji (ruchy goniące oka)

• Podążanie za poruszającymi się obiektami (ruchy goniące oka)

• Koncentracja uwagi podczas przeskakiwania z jednego punktu do drugiego (sakkadowe ruchy gałek ocznych)

• Kierowanie ruchami rąk (koordynacja oko-ręka)

Zaburzenia w śledzeniu ruchów gałek ocznych

W przypadku problemów ze śledzeniem ruchy gałek ocznych są powolne, niedokładne, niepewne, skokowe. W związku z tym słaba umiejętność śledzenia ruchów gałek ocznych jest ściśle związana ze słabą umiejętnością czytania.

Niektóre z objawów związanych z zaburzeniami śledzenia ruchów gałek ocznych to:

• Niechęć do czytania

• Zgadywanie słów

• Gubienie się podczas czytania, pisania

• Niska świadomość interpunkcji

Eye tracking a eye tracker

Eye tracking to inaczej okulografia. Polega na śledzeniu ruchów gałek ocznych, rejestracji aktywności wzrokowej.

Eye tracker (np. Eye tracker Skyle for Windows) to urządzenie monitorujące pracę gałek ocznych, umożliwia przedstawienie na ekranie komputera fiksacji i sakkad osoby badanej.

Ruchy fiksacyjne to niewielkie przemieszczenia gałek ocznych, które zapewniają, że widzenie nie zanika podczas fiksacji. Z kolei sakkada to szybki, jednoczesny ruch obu oczu pomiędzy dwiema lub więcej fazami fiksacji w tym samym kierunku.

Jak działa eye tracker?

Urządzenie śledzące ruchy gałek ocznych (eye tracker) wysyła światło w bliskiej podczerwieni. Następnie światło to odbija się w oczach użytkownika. Dalej odbicia są wychwytywane przez kamery eye trackera. Rejestrują one wzajemne położenie źrenicy i odbicia rogówkowego. Nareszcie, w ostatnim kroku eye tracker oblicza i wyznacza dokładne punkty spojrzenia i położenia oka. Dzięki temu jest w stanie odwzorować je na ekranie.

Eye tracking w badaniu dysleksji

Osoby prowadzące badania mogą zobaczyć, w jaki sposób osoby z dysleksją podchodzą do czytania oraz w którym miejscu, z czym i w jaki sposób mają problemy.

Na podstawie przeprowadzonych badań wiemy, że dzieci z dysleksją wykazują:

• Dłuższe i częstsze fiksacje

• Krótsze długości sakkad

• Więcej refiksacji wstecznych

Dzieci z dysleksją wymagają specjalnych metod nauki, aby przezwyciężyć trudności w czytaniu. Śledząc ich ruchy oczu podczas czytania można stworzyć ścieżkę uwagi wzrokowej. Wygenerowane podczas badania mapy ciepła informują nas o tym, na jakich słowach skupił się czytelnik.

W przeciwieństwie do powszechnie stosowanych metod badań przesiewowych, które opierają się na testach ustnych lub pisemnych, śledzenie ruchów gałek ocznych za pomocą eye trackera nie wymaga od badanego formułowania werbalnych odpowiedzi. Dzięki temu jest to metoda stanowiąca naturalny sposób obiektywnej oceny procesu czytania w czasie rzeczywistym.

Co ciekawe, wydaje się prawdopodobne, że badanie przesiewowe oparte na eye trackingu może zmniejszyć poziom stresu, jaki wywołują bardziej tradycyjne metody badania.

Bibliografia:

1. Carin G. E. A., Mattias N. B., Gustaf Ö. S., Screening for Reading Difficulties: Comparing Eye Tracking Outcomes to Neuropsychological Assessments, 2021.
2. Concordia University, Eye movements of those with dyslexia reveal laborious and inefficient reading strategies: Researchers find that people with the learning disorder sample visual material slower and with more difficulty, 2021.
3. Nilsson Benfatto M., Öqvist Seimyr G., Ygge J., Pansell T., Rydberg A., Jacobson C., Screening for Dyslexia Using Eye Tracking during Reading, 2016.